menu
3. Pierogi i uszka
Nieodzowny element Wigilijnego stołu chyba w każdym Polskim domu.
Co do ciasta to sprawa jest prosta - możesz zrobić z mąki 2ab (przepis znajdziesz na blogu) lub bezglutenowe (...przepis wkrótce...) A jeśli używasz orkiszu to w swoim ulubionym przepisie na pierogi zastąp mąkę pszenną na orkiszową.
Problemem może być farsz. Tradycyjny z kiszoną kapustą i leśnymi grzybami odpada. Jeśli nie masz nietolerancji sorbitolu możesz użyć boczniaków. Co do kapusty to decyzja należy do Ciebie, ewentualnie Twojej dietetyk (spójrz punkt 2).
Rok temu zrobiłam farsz z mięsa ryb. Jeśli nie podchodzisz do tematu ortodoksyjnie możesz użyć kasz, ziemniaków, tofu, szpinaku, dyni, warzyw korzennych (seler, pietruszka, marchew), pieczonej papryki, gotowanego mięsa.
Część z tych warzyw ma limity wg Monash; przy nietolerancji fruktozy eliminowałam marchew i ziemniaki. Nietolerancja histaminy wykluczała tofu i do obserwacji pozostaje szpinak.
4. Krokiety
Na blogu są przepisy na rewelacyjne naleśniki bezglutenowe (jaglane i gryczane), niestety znów problemem staje się farsz. Pomysły i wskazówki podobne jak w przypadku pierogów.
5. Pieczywo.
Możecie upiec chleb na zakwasie z mąki 2ab, lub mąk bezglutenowych, drożdżowe bułeczki, bajgle bez drożdży, któreś z bułeczek keto (keto bułki lniane, na jogurcie) lub skorzystać z jakiś zamienników pieczywa, których na blogu jest całkiem sporo.
Wszystkie moje przepisy na pieczywo znajdziecie w zakładce PIECZYWO, na zakwasie, drożdżach, proszku do pieczenia (zwłaszcza jeśli macie nietolerancję histaminy), wierzę, że tych pomysłów jest tak dużo, że każdy wybierze coś dozwolonego na swojej diecie.
W większości chleby i bułki dobrze się mrożą, to pozwoli Wam upiec sobie zapas przed świętami i zaoszczędzić pracy i czasu w najbardziej gorącym okresie.
6.Ryba po grecku
Robiłam ją w wersji low FODMAP przy nietolerancjach i taki przepis znajdziecie na blogu. Jeśli jecie marchew (eliminowałam przy nietolerancji fruktozy) – możecie ją dodać, a także zieloną część pora (wg Monash jest dozwolona do 75g).
7. Zupa rybna
Może zastąpić barszcz, w niektórych regionach Polski to ona jest daniem tradycyjnym. Bez problemu ugotujesz ją w wersji low FODMAP nawet uwzględniając dodatkowe nietolerancje i wyłączenia. Na blogu jest przepis na zupę rybną z większą ilością warzyw, możecie ją zmodyfikować po bardziej świąteczne klimaty.
8.Ziemniaki
W moim rodzinnym domu ziemniaki były gotowane w mundurkach i po obraniu podawane w całości jako jeden z dodatków do barszczu. Wg Monash są bezpieczne w porcji do 75g. Możesz podać je do zupy, ryby, lub wykorzystać do farszu do pierogów, uszek, krokietów. U mojej dietetyk ziemniaki były wykluczone na eliminacji low FODMAP.
9. Buraki
Wg Monash czerwone buraki sa low FODMAP do 75g, nie jest to dużo, ale jeśli zależy Ci na porcji barszczu, to możesz przygotować czysty, bez grzybów i niedozwolonych dodatków, oczywiście, o ile dobrze tolerujesz buraki. (....przepis na barszcz wkrótce...) U mojej dietetyk, buraki na etapie eliminacji nie były dozwolone, więc rok temu zamiast barszczu na Wigilii miałam zupę rybną.
10. Kompot z suszu
Niestety składniki tego tradycyjnego dyskwalifikują go z listy dozwolonych rzeczy na low FODMAP. Gruszki, śliwki, jabłka, a do tego suszone – to wysoko fermentująca bomba na nasze jelita. Do picia zróbcie sobie napar z dozwolonych ziół, które wspierają trawienie. Możecie wkroić plaster pomarańczy dać kilka goździków, kawałek laski cynamonu- gwarantuję, że będzie klimatycznie (z przyprawami bądźcie ostrożni przy nietolerancji histaminy). Dozwolonym dodatkiem w klimacie świątecznym będzie także świeża żurawina (nie suszona!).
11. Mak
Na wigilijnym stole razem z bakaliami symbolizuje dobrobyt, płodność, pomyślność i urodzaj na nadchodzący rok. Monash dopuszcza jako low FODMAP 30g maku, u mojej dietetyk dozwolona porcja to 15g.
Nie jest to dużo, ale wg mnie wystarczy żeby przygotować małą porcję kutii z kaszą owsianą i orzechami (odpadają suszone owoce i miód, ale jeśli używasz cukru to możesz nim dosłodzić danie).
I oczywiście makowiec - król świątecznego stołu, jedni uwielbiają roladę makową, inni makowiec japoński. A ja przygotowuję dla Was przepis na „małe co nie co”, żebyście mogli zjeść przy wigilijnym stole porcję maku w intencji obfitości i pomyślności -.... przepis wkrótce....
12.Miód i przyprawy korzenne
Czyli składniki piernika i pierniczków – nieodzownych łakoci na świątecznym stole.
Niestety miód jest high FODMAP, a to właśnie on odpowiada za ten niepowtarzalny aromat, smak i konsystencję piernikowego ciasta.
Zapach korzennych przypraw to dla mnie zapach świąt, wypełniają dom wspomnieniem niecierpliwego oczekiwania na choinkę i prezenty.
Cynamon, goździki, imbir, gałka muszkatalowa, kardamon, kurkuma, anyż, kolendra, pieprz czarny - wszystkie te przyprawy były badane przez Monash do 2g jako low FODMAP, możesz przygotować z nich własną domową przyprawę piernikową. Decydując się na kupno gotowej mieszanki sprawdzaj dokładnie skład, często jest w nich mąka pszenna i cukier (cukier jest low FODMAP, ale jestem zdania że przy chorobach jelit to pierwsze co należy ograniczyć w diecie).
Przy nietolerancji histaminy z przyprawami należy być ostrożnym (dotyczy to zwłaszcza cynamonu, kardamonu, kurkumy, goździków) .
Na blogu znajdziecie ciasteczka korzenne. Testuję też przepisy na wersję przypominającą pierniczki, ale nie jestem pewna czy coś z tego wyjdzie.
13. Mandarynki, pomarańcze
W naszym kraju pomarańcze i mandarynki, zwłaszcza dla pokolenia urodzonego w czasach PRL to symbol świąt. Dobra wiadomość - są low FODMAP (mandarynki do 90g, pomarańcze do 130g). Jeśli jednak masz nietolerancję fruktozy, lepiej z nich zrezygnuj.
Zawsze możesz cieszyć się ich zapachem. Aromaterapia ma moc - zapachy cytrusów poprawiają humor i to właśnie zapach niesie ze sobą wspomnienia świątecznego czasu.
14.Sałatki:
Jeśli zrobicie domowy majonez to nawet przy nietolerancji histaminy możecie skomponować jakieś sałatki na świąteczny stół.
Na pewno macie jakieś swoje ulubione połączenia dozwolonych składników, na blogu znajdziecie kilka propozycji (moja ulubiona na święta to sałatka z selerem konserwowym).
A jeśli ktoś bardzo się uprze to może nawet zrobić sałatkę na wzór jarzynowej bez niedozwolonych dodatków.
15.Wędliny, mięsa, pasztety.
Mięso jest low FODMAP, świeże jest bezpieczne także przy nietolerancjach, gorzej sprawa wygląda z kupnymi wędlinami. Czasem udaje się znaleźć coś ze składem, który jest bezpieczny .
Najprościej jest upiec szynkę, karczek, pierś indyka – dobierzcie tylko dozwolone przyprawy.
Na stronie znajdziecie kilka przepisów low FODMAP przy nietolerancjach pokarmowych:
- Domowa wędlina z indyka
- Pasztet do smarowania
- Mielona wędlina
- Pulled pork- na low FODMAP
- Pasztet pieczony
Możecie je przygotować wcześniej i zamrozić. To świetne rozwiązanie gdy przed świętami jest dużo zajęć.
16. Przystawki
Niech Was ogranicza wyobraźnia (i warunki diety 😉, np wędzony łosoś odpada przy nietolerancji histaminy), pamiętajcie - na diecie eliminacyjnej skupiajcie się na tym co możecie a nie na tym czego nie wolno.
Do zrobienia mini kanapeczek z pastami (z jajek, labneh, pasztetu) możecie wykorzystać krakersy z moich przepisów lub ciasteczka owsiane.
Pasty jajeczne - z sosem z pieczonej papryki / z pesto/ szczypiorkiem / rzodkiewką/ oliwkami
Pasty z labneh - ze szczypiorkiem / rzodkiewką.
Pasty z pieczonego pstrąga lub makreli.
Pasztet do smarowania ”podkręcony” dodatkami – np. sosem z pieczonej papryki.
- świąteczny finger food - mini kanapeczki
- świąteczny finger food - mini kanapeczki II
17.Galareta czyli zimne nóżki.
Możecie ją zrobić w wersji low FODMAP. Dodając do wywaru tylko dozwolone warzywa i przyprawy. Żeby było lekkostrawnie użyjcie mięsa drobiowego, dodajcie żelatynę lub agar. Do środka możecie dać pietruszkę natkę i korzeń, jajka, mięso, fasolkę szparagową (dozwolona u mojej dietetyk do 60g).
Jeśli chodzi o wywary kolagenowe to przy nietolerancji histaminy sprawdźcie jak na nie reagujecie. Zawsze możecie zrobić rosół na samym mięsie i dodać żelatyny lub agaru.
18. Ciasta i desery
Na blogu znajdziecie całą sekcję NA SŁODKO. A w niej mnóstwo propozycji na ciasta, babki, babeczki, ciasteczka. Z mąki 2ab, bezglutenowe i keto – wierzę że wybierzecie coś dla siebie.
Wg mnie obowiązkowa pozycja na każda okazję to sernik - jest ich na blogu kilka, częstujcie się wg uznania:
A na szybko zrobicie jeden z moich ulubionych deserków z chia, taka porcja błonnika przyda się zapewne w świątecznym okresie. Jeśli podacie je w ozdobnych pucharkach i ładnie udekorujecie będziecie mieć deser który zachwyci nawet „wszystkożerów”.
Planuję przygotować jeszcze kilka wpisów świątecznych i będę uzupełniać ten artykuł, obserwujcie więc moje profile w social mediach.
Sami zdecydujcie, czy będziecie restrykcyjnie przestrzegać diety, czy pozwolicie sobie w tym czasie na odstępstwa. Pamiętajcie tylko o swoim celu, o tym, że za rok też będą święta. A jeśli dla kogoś święta to konkretne potrawy, to pogadajcie z ludźmi z innych części Polski i okaże się, że u nich tradycyjnie jadło się coś innego, to pozwala złapać zdrowego dystansu,.
Jeśli podoba Ci się ten wpis, a treści które tworzę są dla Ciebie wartościowe, możesz wspierać to co robię stawiając mi wirtualną kawę. Ten blog ma szansę rozwijać się dzięki takim wpłatom.
Wigilia i święta low FODMAP
1. Ryby
Chyba nikt nie wyobraża sobie bez nich świąt, na szczęście są low FODMAP, pozostaje tylko kwestia ich przyrządzenia i sposób podania.
Filety i karpia zrób bez panierki, ewentualnie przygotuj panierkę bezglutenową lub z mąki 2ab. Zamiast smażyć możesz je upiec.
Nawet śledzie można zrobić w oleju, occie, jogurcie z przyprawami jeśli pominiesz cebulę (odpadają przy nietolerancji histaminy).
2. Kapusta
Dieta low FODMAP z limitami wg Monash University nie jest tak rygorystyczna jak się wydaje. Możecie zjeść nawet 70g kapusty słodkiej a kiszonej ok 20g. Nie jest to wiele ale jakby się uprzeć to można zrobić pieroga lub dwa z boczniakami (dozwolone do 75g), zwiększając objętościowo farszu np. dodatkiem ziemniaków lub kaszy. Część dietetyków poleca jako zamiennik bok choy jako łatwiejszą do strawienia.
Jeśli macie nietolerancję histaminy to kiszonki odpadają.
U dietetyk, z którą pracowałam podczas etapu eliminacji żadna kapusta nie wchodziła w grę. Skomplikowało to temat pierogów, uszek, krokietów czy pasztecików. Jeśli źle ją tolerujecie, odpuśćcie - za rok też będą święta i jeśli wyleczycie jelita, będziecie mogli się nią cieszyć bez obaw.
W tym wpisie chcę zebrać trochę porad i inspiracji na święta pod znakiem diety z wyłączeniami. Podrzucę Wam, mam nadzieję, trochę pożytecznych pomysłów i skutecznych rozwiązań, które pomogą przetrwać ten czas, zwłaszcza tym, którzy są na etapie leczenia z największymi restrykcjami.
Pamiętajcie, że przy leczeniu dolegliwości jelitowych znaczenie ma nie tylko to CO jemy, ale także ILE i KIEDY. Duże znaczenie ma także sposób przyrządzenia posiłku (rzeczy gotowane, duszone i pieczone są łatwiej trawione niż te smażone). W ten świąteczny czas nie zapominajcie zadbać o higienę jedzenia, przerwy między posiłkami, a Wasze brzuszki będą Wam wdzięczne. Spożywanie posiłków w miłej atmosferze, bez pośpiechu, z zachowaniem umiaru, a następnie spacer po jedzeniu pomogą w trawieniu, nawet jeśli Wasza dieta nie będzie „idealnie low FODMAP”. Pijcie ciepłe zioła dozwolone w Waszym przypadku, zróbcie sobie masaż brzuszka, pooddychajcie przeponowo. Jednym słowem wspierajcie układ trawienny niezależnie jak rygorystycznie zdecydujecie się przestrzegać diety przez ten czas. A jeśli popełnicie błąd dietetyczny, nie róbcie sobie wyrzutów tylko przytulcie się i wracajcie na „dobre tory”.
To co możecie jeść zależy czy jesteście na low FODMAP wg Monash, czy macie dodatkowe nietolerancje pokarmowe, lub np. zapalenie żołądka, refluks.
Przy problemach z żołądkiem zrezygnujcie z ryb smażonych w panierce, postawcie na pieczone. Pierogi mogą być z wody a nie z tłuszczu. Krokiety można odgrzać w piekarniku zamiast na patelni. Pamiętajcie, że zawsze znajdzie się sposób żeby zjeść smacznie i zrowo.
więcej z tej kategorii
nie przegap nowych wpisów i obserwuj mnie na social mediach